Çalışanlar için emeklilik kadar bu müddette alacakları maaş da büyük değer arz ediyor. Emekli olduğunuz vakit alacağınız maaşı çalışırken belirlemek biraz da sizin elinizde.
NASIL HESAPLANIYOR
Takvim gazetesinin haberine nazaran Türkiye’de toplumsal güvelik sistemi çok sık değiştiği için emekli maaşı hesaplamalarında da farklı uygulamalar bulunuyor. Bugün emekli maaşı hesaplanırken üç başka periyot dikkate alınıyor.
1) 9 Eylül 1999 öncesi periyot.
2) 9 Eylül 1999-1 Ekim 2008 ortası çalışılan periyot.
3) 1 Ekim 2008 sonrası periyot. Emekli maaşı ortalama aylık yararın Aylık Bağlama Oranı’yla (ABO) çarpılması sonucu bulunuyor.
– 1999’A KADAR MÜDDET: Aylık bağlama oranı, 25 yıl sigortalılık müddeti (9.000 gün) için yüzde 76 olarak uygulanıyor.
– 1999-2008 ORTASI: Bu devirde 25 yıl için oran yüzde 65’e çekiliyor.
– EKİM 2008 SONRASI: Toplumsal güvenlik kurumlarının bir çatı altına toplanması ile 25 yıl için aylık bağlama oranı yüzde 50’ye iniyor.
GÜNCELLEME KATSAYISI EKLENİYOR
Emekli maaşı aylık bağlama oranlarıyla hesaplandıktan sonra güncelleme katsayıları da ekleniyor. Güncelleme katsayıları şu parametrelerden oluşuyor:
– Evvelki yılın enflasyon oranı
– Büyümenin yüzde 30’u
– İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları Bu sayılar her yıl tekrar belirlendiği için yıllar ortasında da farklar oluşuyor.
8 ALTIN KURAL VAR
1) Emekli maaşı hesaplanırken kullanılan en değerli parametre sizin prime temel yararınız. Öteki bir tabirle bordronuzdaki brüt maaşınız. Bu ne kadar yüksek ise avantajınız da o kadar çok oluyor. O yüzden, öncelikle maaşınız yüksek olmasına karşın minimum fiyattan gösterilmesine razı olmayın. Bu emekli maaşınızı da, ileride alacağınız kıdem tazminatını da olumsuz tesirler.
2) Emekli maaşınızın her yıl artması için brüt maaşınızın minimum fiyatın iki katından fazla olması kıymetli.
3) Primlerinizi kendiniz ödüyorsanız, yani BAĞ-KUR’lu iseniz ya da isteğe bağlı sigorta yaptıysanız elinizden geldiğince tavandan ödemeye uğraş edin.
4) Şayet imkânınız varsa iki yerde sigortalı olun. Hem Bağ-Kurlu hem SSK’lı (4A) da olabilirsiniz. Ayrıyeten iki farklı iş yerinde SSK’lı da çalışabilirsiniz. Tıpkı anda iki yerden sigortalı olduğunuzda prime temel çıkarlarınız toplanacak ve yüksek olacaktır.
5) Emekli maaşınızı artırmak için çok uzun çalışmaktan evvel hangi kurallarda çalıştığınız kıymet kazanıyor. Prim gün sayılarının her ay için 30 gün olmasına dikkat edin..
6) Emeklilik planını son yıllara bırakmayın. Şimdiden yapın. Ne kadar erken davranırsanız o kadar çıkarlı çıkarsanız..
7) Son 3.5 yılda SSK’lı olmak BAĞ-KUR’lu olmaktan daha avantajlı. Bu halde SSK kurallarıyla emekli olur, maaşınızın yüksek olmasını sağlayabilirsiniz.
8) Emeklilik vaktiniz geldiğinde müracaat sırasında eş, çocuk üzere bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayısını tam olarak bildirin.
2024 YILI DAHA ŞANSLI
Güncelleme katsayıları bir evvelki yılın enflasyon ve büyüme sayısının yüzde 30’u ile hesaplandığı için 2024 yılında dilekçe verecekler için 2023 yılı sayıları geçerli olacak.
2023 yılının yüzde 64.77 oranındaki enflasyonu ve yüzde 4.5’luk büyümesi dikkate alındığında 2024 yılı için güncelleme katsayısı 1.6627 oluyor. 2025 yılında dilekçe verecekler için 2024 sayıları dikkate alınacağı için daha düşük güncelleme katsayısı çıkacak zira gaye enflasyon yüzde 38-42 aralığında. Bu yüzden 2024 yılında emekli olmak 2025’e nazaran daha avantajlı bulunuyor.